Низомномаи Хадамоти назорати давлатии бехатарии корхо дар саноат ва сохаи кўхкории назди Хукумати Чумхурии Точикистон

Замимаи 1

Бо карори Хукумати

Чумхурии Точикистон

аз 3 марти соли 2014, № 152

тасдик шудааст

Низомномаи Хадамоти назорати давлатии бехатарии корхо дар саноат ва сохаи кўхкории назди Хукумати Чумхурии Точикистон

(карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672, аз 16.01.2021 № 3)

1. Мукаррароти умуми

1. Хадамоти назорати давлатии бехатарии корхо дар саноат ва сохаи кўхкории назди Хукумати Чумхурии Точикистон (минбаъд – Хадамот) макоми махсуси ваколатдори макомоти марказии Хокимияти ичроия мебошад, ки оид ба танзими санадхои меъёрии хукукии бехатарии саноати ва назорати риояи конунгузори дар сохаи истифодаи окилона ва хифзи каъри замин, сохаи кўхию техники, назорати омўзиши геологии каъри замин, муомилоти маводи таркандаи таъиноти граждани, бехатарии корхо дар саноати кимиё ва металлурги, бехатарии иншооти борбардор, зарфхои зери фишор коркунанда ва техникаи аттраксиони фаъолият менамояд.
2. Рохбарии фаъолияти Хадамотро Хукумати Чумхурии Точикистон ба рох мемонад.
3. Хадамот дар фаъолияти худ Конститутсияи Чумхурии Точикистон, конунхои конститутсиони, конунхои Чумхурии Точикистон ва дигар санадх0и меъёрии хукукии Чумхурии Точикистон, карорхои Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон, фармону амрхои Президенти Чумхурии Точикистон, карору фармоишхои Хукумати Чумхурии Точикистон, санадхои хукукии байналмилалии эътирофнамудаи Чумхурии Точикистон ва Низомномаи мазкурро дастури амал карор медихад (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672).
4. Хадамот фаъолияти худро мустакиман ва тавассути макомоти минтакавии худ дар хамкори бо макомотихокимияти ичроияи маркази ва махалли, инчунин бо ташкилотхои чамъияти ва дигар ташкилотхо анчом медихад.

2. Ваколатхо

5. Хадамот ваколатхои зеринро амали менамояд:

– дар доираи ваколатхои худ дар тахияи лоихаиконунхо, санадхои меъёрии хукуки, инчунин дар тайёр намудани пешниходот оид ба такмили конунгузории Чумхурии Точикистон иштирок менамояд;

– назорати давлатиро дар сохаи бехатарии саноати, кўхию техники, омўзиши геологии каъри замин, оид ба риояи меъёрхо ва коидахо хангоми тахия ва амалисозии лоихахои истихроч ва коркарди канданихои фоиданок, истифодаи каъри замин бо максадхои ба истихрочи канданихои фоиданок вобастанабуда амали менамояд;

– дар тахияи барномахои давлатии максаднок оид ба бехатарии саноати, истифодаи окилона ва хифзи каъри замин, муомилоти маводи тарканда иштирок карда, ичрои онхоро таъмин менамояд;

– дар доираи ваколатхои худ дар тахия ва мувофикасозии самтхои аввалиндарачаи корхои илмию тадкикоти, тачрибавию конструктори ва лоихавию чустучўй дар сохаи бехатарии саноати, истифода  ва хифзи каъри замин, муомилоти маводи тарканда иштирок менамояд;

– доир ба ичрои чорахои андешидашавандаи шахсони вокеи ва хукуки бахри пешгирии садамахо, ходисахо ва осебёби дар истехсолот, дар иншоотхои истехсолии хатарнок назорат мебарад;

– тартиби гузаронидани тафтишоти техникии сабабхои сар задани садама, ходисахои нохуш ва вокеахои гумшавии маводи таркандаи таъиноти гражданиро дар иншооти истехсолии хатарнок мукаррар мекунад, чорахои пешгирии онхоро тахлил ва тахия менамояд;

– иншооти дорои хатари кимиёви ва таркишро назорат мекунад;

– фехристи давлатии иншооти истехсолии хатарнок ва кадастри давлатии маводи таркандаро пеш бурда, мувофики тартиби мукарраргардида бакайдгирии ин иншоотро ба рох мемонад;

– дурустии коркарди конхои канданихои фоиданок, аз чумла гидроминералиро дар бобати бо пурраги гирифтани захирахо, истехсоли мачмўии канданихои фоиданок, аз тарафи шахсони вокеи ва хукукии истихрочкунандаи канданихои фоиданок риоя гардидани тартиби мукарраргардидаи хисоб ва аз хисоб баровардани захирахои канданихои фоиданок назорат мекунад;

– талаботи техники ба бехатарии корхо ва хифзи каъри замин, нигохдории накбхои кўхии барои истифода бо максадхои гуногун коршоям, ки истифодабарандагони каъри замин хангоми бархамдихи ва муваккатан хобондани корхонахои оид ба истихрочи канданихои фоиданок бояд ичро намоянд, инчунин тартиби муваккатан хобондан ва бархам додани корхонахо ва иншооти зикршударо мукаррар менамояд;

– ичозатномахои аз тарафи макомоти давлатии Чумхурии Точикистон чихати истифодабарии каъри замин барои истихрочи канданихои фоиданок ва максадхои дигар додашударо бо тартиби мукарраргардида ба кайд мегирад;

– риояи шартхои ичозатномадихи ва талаботи истифодаи окилона ва хифзи каъри замин, инчунин омўзиши каъри заминро аз чониби истифодабарандагони каъри замин дар доираи ваколатхояш назорат мекунад;

– ба истифодабарандагони каъри замин мутобики конунгузории Чумхурии Точикистон барои коркарди конхои канданихои фоиданок, инчунин сохтмон ва истифодабарии иншооти зеризаминии ба истихрочи канданихои фоиданок вобастанабуда, аз чумла иншоот барои нигохдории зеризаминии нафт, газ, дигар модда ва масолех, гуркунии моддахои зараровар ва партовхои истехсолот, обхои ифлос (ба гайр аз иншооти таъиноти коммуналию маиши), барои ташкил кардани иншооти геологии махсус мухофизатшаванда ва дигар иншоот, инчунин барои коркарди конхои канданихои фоиданоки маъмул китъахои кўхкори медихад;

– якчоя бо вазорату идорахо, корхона ва ташкилотхои манфиатдор дар интихоби накбхои кўхии коркардшуда ва холигихои зеризаминии табии барои дар онхо чойгиркунии иншооти гуногун иштирок менамояд;

– саривакти ва дурустии мукаррар кардани сархадхои бехатарона гузаронидани корхои кўхи, гузаронидани чорабинихо оид ба пешгири ва бартарафкунии таъсири зараровари корхои кўхи ба саломатии одамон, мухити зист, бино ва иншоот, оид ба пешгирии рахнахои об дар конхо, накбхо, иншооти кўхии коркардашуда ва холигихои зеризаминии табиие (якчоя бо ташкилотхои манфиатдор), ки барои дар онхо чойгиркунии иншооти гуногун истифода мешаванд, назорат мекунад;

– риояи коидахои гузаронидани корхои маркшейдери, геологиро хангоми коркарди конхои канданихои фоиданок ва истифодаи каъри замин барои максадхои дигар назорат мекунад;

– назорати давлатии геологиро хангоми омўзиши геологии каъри замин мегузаронад;

– пешниходхоро чихати аз хисоби корхонахои истихрочи кўхкорию истихрочи баровардани захирахои тавозунии канданихои фоиданоке, ки ачамияти саноати надоранд, хангоми истихроч талаф шудаанд ё хангоми корхои геологию иктишофи тасдик нашудаанд, барраси ва мувофика мекунад;

– дар холатхои зарури интихоби китъаи заминро барои сохтмон дар китъахои чойгиршавии канданихои фоиданок муайян менамояд;

– накшахои рушди корхои кўхи, хулосахои техники оид ба бехатарона гузаронидани корхо, меъёрхои талафёби ва омехташавии канданихои фоиданокро хангоми истихроч мувофика ва ичроиши онхоро назорат мекунад;

– меъёрхои талафёбии канданихои фоиданок ё кисматхои фоидадори дар таркиби онхо бударо барои гудозиши технологии корхонахои коркарди ашёи минерали мувофика намуда, риояи накшахои технологии коркарди ашёи минералии таъминкунандаи истехсоли окилона ва мачмўи кисматхои фоиданок, бахисобгирии ашёи минерали ва махсулоти коркарди онро назорат мекунад;

– мувофики тартиби мукаррарнамудаи Хукумати Чумхурии Точикистон шустушўи канданихои фоиданокро дар худуди китьахои кўхкори, дар конхои пошхўрдаи самаранокиашон кам ва конхои асосии берун аз худуди китъахои кўхкории корхонахои амалкунанда ба кайд мегирад;

– шартхои истифодабарии махсуси обро хангоми истифодаи захирахои гидроминерали мувофика мекунад;

– дар доираи ваколатхои худ меъёрхои технологии лоихакашии корхонахои оид ба истихроч коркарди ашёи минерали, инчунин иншооти зеризаминии ба истихрочи канданихои фоиданок вобастанабударо тартиб ва муайян менамояд;

– супоришхоро оид ба лоихакаши ва лоихахои интихоби китъаи замин, сохтмон ва тахдиди корхонахо оид ба коркард ва истихрочи ашёи минерали(дар бобати бехатарии корхо, хифзи каъри замин, коркарди окилона ва мачмўи канданихои фоиданок) мувофика мекунад;

– накшахои истифодабарии озмоишии кабатхои нафту газ ё кисмхои онхо, накшахои технологии коркарди конхои нафту газ, сохтмони иншооти зеризаминии ба омўзиши каъри замин ва истихрочи канданихои фоиданок вобастанабударо мувофика мекунад;

– ба коидахо, меъёрхо ва стандартхо мувофикат намудани тачхизоти истехсолоти кимиёви, нафту кимиёви, истихрочи нафту газ, истехсолоти металлурги, нигохдори ва коркарди халла ва дигар тачхизоти сохаи кўхиро назорат мекунад;

– риояи талаботи бехатарии саноатиро хангоми кашонидани борхои махсусан хатарнок бо наѕлиёти роІи оІан ва автомобилњ назорат мебарад (ѕарори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– риояи талаботи бехатарии саноатиро хангоми лоихакашњ, истехсол, васлкуни, таъмир, тачдид, ташхис, истифодабарии кубурхои магистраллии нафту газ, тачхизоти кимиёви ва металлурги, дегхои буги ва обгармкуни, кубурхои буггузарон ва зарфхои зери фишори зиёда аз 0,07 МПа (0,7 кгс ба см2) коркунанда ва ѕубурхои оби гарми карорати гармшавиашон зиёда аз 115 дарачаи Селсия, иншооти борбардор, лифтхо, аттраксионхо, эскаваторІо, фуникулерхо, роххои танобии овехташудаи мусофиркашу боркаш, инчунин муоинаи сариваѕтии онхоро назорат мекунад ва ба ѕайд мегирад;

– назорати давлатиро оид ба бехатарии саноатњ хангоми лоихакаши, сохтмон ва истифодабарии системаІои газтаъминкуни дар махалхои ахолинишин, дар иншооти марбут ба интикол ва истифодаи гази табиию моеъ (пропан-бутан), истифодаи кубурхои магистралии гази ва иншооти онхоро анчом медихад;

– рохбарии методии корхои шахсони вокеи ва хукуѕиеро, ки асбобхои газиро дар бинохои истикомати истифода мебаранд, амали намуда, холати техникии тачхизоти газии корхонахои коммуналию маиши ва истифодаи бехатаронаи асбобхои газистеъмолкунандаро назорат мекунад ва объектхои назорати газиро ба кайд мегирад;

– ташхиси интихобии лоихахои истехсолот ва иншооти хавфнокиашон баландро оид ба мутобикати онхо ба талаботи бехатарии саноати ташкил менамояд;

– дар доираи ваколатхои худ санадхои меъёрии хуѕуѕњ, меъёрию техникњ ва методиро тибѕи тартиби мукаррарнамудаи ѕонунгузории Чумхурии Точикистон тахия ва тасдик менамояд;

– риояи тартиби воридот ба Чумхурии Точикистон, содирот аз Чумхурии Точикистон ва транзити маводи таркандаро тавассути ѕаламрави Чумхурии Точикистон назорат мекунад, инчунин гардиши маводи таркандаро дар каламрави кишвар ба танзим медарорад;

– ичрои коидахои мукарраршудаи назорати истехсолиро оид ба риояи талаботи бехатарии саноатњ дар иншооти истехсолии хатарнок назорат мекунад;

– мутобики конунгузории Чумхурии Точикистон ба намудхои фаъолият дар соІаи бехатарии саноати, лоихакашњ ва сохтмони иншооти зеризаминњ, оид ба таъмир ва хизматрасонии механизмхои борбардори (ба истиснои холатхое, ки ин фаъолият барои таъмини эхтиёЇоти шахси хукуки ё сохибкори инфиродњ анчом дода мешавад), истифодаи иншооти истехсолие, ки хавфи таркидан, сўхтан ва кимиёвњ доранд, фаъолият оид ба гузаронидани эксперизаи бехатарии саноатњ, фаъолият дар сохаи истехсол, нигохдори, истифода, пахн кардан ва интикол додани маводи таркандаи таъиноти саноатњ ва гузаронидани корхои маркшейдери ичозатнома медихад;

– тибки тартиби муѕаррарнамудаи Конуни Чумхурии Точикистон “Дар бораи низоми ичозатдихи” барои истифодаи навъхои (намудхои) мушаххаси дастгоххои техники дар иншооти истехсолии хатарнок, инчунин барои харидори, интикол, нигохдори ва коркарди маводи таркандаи таъиноти граждани ва гузаронидани кор бо онхо ичозат медихад;

– тартиби дароз намудани мўхлати истифодаи дастгоххои техники, тачхизот ва иншооти дар истехсолоти хатарнок истифодашавандаро муайян мекунад;

– тартиби барасмиятдарории эъломияи бехатарии саноатии иншооти истехсолии хатарнок ва номгўи маълумоти ба он дохилшаванда, инчунин тартиби гузаронидани ташхиси эъломияро тахия ва тасдиѕ мекунад (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– тартиби тайёркуни ва санчиши малакаи дониши (аттестатсияи) рохбарон, мутахассисон, коргарони ташкилотхои тахти назоратро оид ба бехатарии саноати муайян ва назорат мекунад;

– намояндагони худро барои иштирок оид ба истифода додан ва кабул намудани иншооти истехсолии хатарнок таъин менамояд, дар кори комиссияхо барои дар шароити истехсоли гузаронидани озмоиши маводи тарканда, дасттоххои техники ва тачхизоти дар иншооти истехсолии хатарнок истифодабаранда иштирок менамояд;

– ба гурўххои дахлдори иншооти истехсолии хатарнок мансуб донистан, гузаронидани иншооти истехсолии хатарнок ба гурўххои муайян, истехсоли омехтахои моддахои тарканда ва дарачаи минтакахои моддахои таркандаро назорат мекунад, инчунин гурўххои конхоро аз рўи аломатхои мукарраршудаи хатарноки муайян менамояд;

– омодагии кисмхои харбикунонидашудаи начотдихи – кўхи, газначотдихи ва зиддифавворави барои бартараф намудани садамахои эхтимоли, иншооти истехсолии хатарнок, назорат карда, меъёрхои ташкилдихи, нишондодхои омодаги ва номгўи чихозонидани ин кисмхоро мувофика менамояд;

– дар доираи ваколатхои худ риоя намудани меъёрхои конунгузории Чумхурии Точикистон, коидахо ва дастурамалхои азчониби Хадамот тасдикшударо оид ба таъмини бехатарии корхо ва хифзи каъри замин хангоми амалисозии созишномахо дар бораи таксими махсулот назорат менамояд;

– дар мувофика бо макомоти дахлдор дар асоси шартнома ба шахсони хукуки ва вокеи дар тайёр намудани мавод (хуччатхо) барои гирифтани ичозат, хулоса, мувофикасози ва дигар хизматхо оид ба гузаронидани ташхиси бехатарии саноати, ташхиси лоихахои истехсолот, васлкуни, танзим, таъмир ва муоинаи иншооти борбардор, зарфхои зери фишор коркунанда ва аттраксионхо, озмоиши тачхизот, системахои химояи зиддисадамавњ ва садодихи, истехсолоти хавфи кимиёви, таркидан ва сўхтан дошта, омўзиши коргарони (касбхои асоси) ташкилот, корхона ва иншооти зери назорати кўмаки методи ва амали расонад;

– дар доираи ваколатхояш хамкории байналмилалиро дар сохаи бехатарии саноати ва дигар масъалахои тахти салохиятдошта ба рох мемонад, бо тартиби мукарраргардида шартномахои байналмилали мебандад ва ўхдадорихои байналмилалии Чумхурии Точикистонро ичро менамояд;

– хизматрасонии пулакиро оид ба тахия ва мувофиѕаи хуччатхои техники бо мувофикаи макомоти ваколатдори давлатии молияви ба рох мемонад;

– мувофики тартиби мукарраргардида хар сол хангоми тахияи бучети Чумхурии Точикистон оид ба маблаггузории фаъолияти Хадамот ба макомоти марказии Хокимияти ичроияи дахлдор хуччатхои дахлдорро пешниход менамояд;

– мувофики тартиби мукарраргардида барои эхиёчоти Хадамот озмунхо мегузаронад, барои чойгиркунии дархостхо оид ба ворид намудани махсулот ѕарордодхои давлати мебандад, корхо ва хизматрасониро барои анчом додани корхои илмию тахкикоти дар сохаи фаъолияти мукарраргардида мегузаронад.

6. Хадамот дар асоси Конститутсияи Чумхурии Точикистон, конунхои конститутсионињ, конунхо, санадхои меъёрии хукукии Президенти Чумхурии Точикистон ва Хукумати Чумхурии Точикистон чихати ичрои онхо дар сохаи мукарраргардидаи фаъолият мустакилона санадхои меъёрии хухухии зеринро кабул менамояд (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672):

– талабот ба бакайдгирии иншоотхои истехсолии хатарнок дар фехристи давлатии иншооти истехсолии хатарнок, пешбурди ин фехристхо;

– номгўи маълумоте, ки дар эъломияи бехатарии саноати иншооти истехсолии хатарнок дарч ёфтаанд ва тартиби ба расмият даровардани он (ѕарори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– тартиби гузаронидани тафтишоти техникии сабабхои сар задани садама, ходисахои нохуш ва тафтишоти холатхои гумшавии маводи таркандаи таъиноти гражданњ;

– тартиби гузаронидани экспертизаи бехатарии саноатњ ва талабот ба тартибдихии хулосаи экспертизаи мазкур;

– талабот ба мундаричаи хуччатхои марбут ба баходихии таъсири техногении мухити зист;

– талабот ба баѕайдгирии маводи таркандаи таъиноти гражданњ дар кадастри давлатии маводи таркандаи таъиноти гражданњ ва пешбарии кадастри мазкур;

– стандартхо (меъёрхо, коидахо) оид ба технологияи пешбурди корхои вобаста ба истифодабарии каъри замин;

– талабот ба тартиб додани супоришхои техники бо максади омода намудани лоихахои иншооти истехсолии хатарнок ва накшахои рушди корхои кўхи;

– стандартхо, меъёрхо, коидахои коркард, истехсол, озмоиш ва муомилоти маводи таркандаи таъиноти граждани;

– талабот ба тайёрии махсуси шахсоне, ки бо муомилоти маводи таркандаи таъиноти граждани алоѕаманданд;

– шаклхои намунавии хуччатхо оид ба хукуки ичро намудани корхо бо маводи таркандаи таъиноти граждани;

– тартиби додани хуччатхо оид ба хукуки ичрои корхои бо маводи таркандаи таъиноти граждани (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– тартиби пахнкунии маводи таркандаи таъиноти граждани;

– коидахои нигохдории маводи таркандаи таъиноти граждани;

– коидахои интиколи маводи таркандаи таъиноти граждани;

– коидахои истифодаи маводи таркандаи таъиноти граждани;

– коидахои гузаронидани фейерверкхо;

– коидахои бехатарии саноати дар иншооти истехсолии хатарнок, сохаи кўхи-техники ва истифодаи окилона ва хифзи каъри замин (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– талабот оид ба идентификатсияи иншооти истехсолии хатарнок;

– тартиби пешниходи маълумот оид ба холати бехатарии саноати дар иншооти истехсолии хатарнок;

– тартиб ва мўхлати омўзиши касбии шахсони мансабдор ва коргарони иншооти истехсолии хатарнок оид ба бехатарии саноати;

– санадхои меъёрии хукуки оид ба дигар масъалахо дар сохаи мукарраргардидаи фаъолият, љайр аз масъалаІое, ки танзими хукукии онхо мутобики конунгузории амалкунандаи Чумхурии Точикистон амали карда мешавад;

– коидахои сохави дар бораи тартиби муайян намудани дарачаи таваккалии иншооти истехсолии хатарнок (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои умумии бехатарии саноати барои ташкилотхое, ки дар соІаи бехатарии саноатии иншооти истеІсолии хатарнок фаъолият менамоянд, аз чумла оид ба сохт ва истифодабарии бехатари кранхои борбардор, истифодаи лифтхо, мошинхои сохтмонии борбардор, роххои танобии овезони мусофиркаш ва экскалаторхои ядаки, аттраксионхо, фуникулёрхо, зарфхои дар зери фишор коркунанда, дегхои буги, обгармкуни, барки, кубурхои обгузарон ва оби гарм (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои истехсолоти кафшергари, тартиби истифодаи технологияи кафшергари хангоми сохтан, васл кардан, таъмир ва тачдиди тачхизоти техники барои иншооти истехсолии хатарнок ва аттестатсияи кафшергарон (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои бехатарии саноатии истехсолоти кимиё, кимиёи асоси, истехсолоти нафту кимиё ва коркарди нафт, истифодаи ѕубурхои зери фишори баланд ва миёнаи моддахои захрноки кимиёвиро коркардкунанда, кашонидани моддахои хатарнок, истехсолоти рављани растанч бо усули фишурдан ва экстраксия, хангоми истифодабарии кислота ва ишкорхои моеи љайриорганики, нафтанборхо ва анборхои махсулоти нафтии, истехсолоти резина, истеІсол ва истифодабарии махсулоти чудошавии хаво (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои техникаи бехатари дар корхонахо оид ба нигохдори ва коркарди махсулоти галла, хангоми истехсоли гилхок, алюминий, магний, кремнийи кристалли ва истехсоли пластика (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои техникаи бехатарии иншооти обтозакуни ва системаи обтаъминкуни (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои техникаи бехатари хангоми истехсоли спирт ва маснуоти араку ликёр (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– Коидахои бехатари дар хочагии газ, истифодабарии шохкубурхои газ, инчунин талаботи бехатарии мехнат дар нуктахои газпуркуни ва стансияхои газпуркунии гази моеъ (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои сохт ва истифодабарии бехатари дастгоххои компрессории бо газхои дорои хавфи таркидан ва захрнок коркунанда, коидахои хизматрасонии бехатари стансияхои пуркунии гази моеи автомобили, истифодабарии дастгоххои статсионарии компрессори, хавогузархо ва газгузархо, шабакаи газтаксимкуни ва газистеъмолкунанда, бехатарии интиколи газ, бехатарии лифтхо, тачхизоти барои кор дар мухити хавфи таркидандошта ва зарфхои зери фишор коркунанда (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои бехатари хангоми гузаронидани корхои иктишофи геологњ, аз чумла чустучу, иктишоф ва баходихии канданихои фоиданок ва корхои дигари геологњ хангоми пармакунии чоххои иктишофи геологи, коидахои ягонаи бехатари оид ба истифодаи оѕилона ва хифзи каъри замин, хангоми истихрочи канданихои фоиданоки сахт, хангоми коркарди конхои канданихои фоиданок бо тарзи кушод, хангоми коркарди конхои маъдан, гайримаъдан, пошхўрда бо тарзи зеризамини, хангоми майдакуни, бойгардонии канданихои фоиданок, хангоми истихрочи конхои обхои минерали-табобати, гарми-энергетики, хангоми истихроч ва коркарди чашмахои намакоб ва конхои намаксанг, хангоми истифодаи партовхои истехсоли, хангоми истифодаи канданиІои фоиданоки маъмул, хангоми истихроч ва коркарди конхои нафту газ ва конденсати гази, хангоми ташкил ва истифодабарии анборхои зеризаминии газ дар кабатхои ковоки чинсхои кўхи (ѕарори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– дастурамалхои методи оид ба муоинаи холатхои бехатарии техникњи хангоми истифодабарии тачхизоти хунукидихи бо аммиак, тартиби дароз намудани мухлати бехатар истифодабарии механизмхои техники, тачхизот дар иншооти истехсолии хатарнок (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– дастурамали сохави оид ба бархамдихи ва муваѕѕатан хобонидани корхонахои истихрочи канданихои фоиданок, аз чумла чоххои нафту газ, оид ба бурдани мушохидахо аз болои харакати чинсхои кўхи, оид ба деформатсияи деворахо, нишебихо, зинахо, хоктўдахо дар карйерхо, тартиби тасдики меъёрхои хифзи биною сохтмон ва иншооти табињ аз таъсири зараровари корхои кўхи, оид ба тачхизонидани даромадгох ва сутунхои чоххои такягохи чустучўи, иктишофњ, истифодашаванда, оид ба тартиби бакайдгирии китъаи кўхкори, хамчунин дастурамалхои байнисохавњ оид ба тартиби гузаронидани назорат аз рўи намунабардории кулл хангоми истихроч, коркарди канданихои фоиданоки пошхўрда ва муайян намудани бадастоварии чузъхои таркибии фоиданоки онхо дар дастгохи заршўи, дар бораи меъёркуни, муайян намудани талафёбњ ва омехташавии маъдан (кумхо) хангоми истихроч (ѕарори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– низомнома дар бораи гузаронидани пармачоххои нафт, газ, фишори ва назорати ба дигар уфукхо, дар бораи тартиби додани ичозат барои сохтмон дар майдонхои хобиши канданихои фоиданок, дар бораи тартиби аз эътибор сокит намудани захирахои канданихои фоиданок аз хисоби корхонахои истихрочи канданихои фоиданок, дар бораи тартиби додани конхои канданихои фоиданоки иктишофкардашуда барои коркарди саноатњ, дар бораи тартиби тахияи наѕшаи технологии коркарди конхои обхои минералии табобатњ, низомномаи муваккати оид ба тартиби додани ичозат барои озмоиш ва барориши силсилавии тачхизоти нави пармакунњ, коркарди нафт, иктишофи геологњ ва равандхои технологи, низомномаи намунавии идорави оид ба хадамоти геологи, маркшейдери, низомнома дар бораи тартиби пешниход намудани китъаи кўхкори барои коркарди конхои канданихои фоиданок, дар бораи тартиби пешиход намудани ѕитъаи кўхкори барои истифодабарии ѕаъри замин ба истихрочи кандании фоиданок вобастанабуда (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– коидахои бехатари хангоми коркарди конхои ангишт бо тарзи кушод ва зеризамини, бойгардонии ангишт ва брикеткунонии ангишт (вараѕасангІо), истифодабарии майдонхои маъдандор, накбхо, конхои металлхои ранга, нодир ва ѕиматбахои коркардшаванда, сохтмон ва истифодаи иншооти зеризаминњ ба истихрочи канданихои фоиданок вобастанабуда, аз чумла анборхои нигохдории зеризаминии газ, нафт ва махсулоти коркарди онхо, маводи тарканда ва дигар маводи зараровар, партовхои истехсолот (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672);

– дастурамал оид ба тартибдихии лоихаи коркарди конхои канданихои фоиданок, накшаи рушди корхои кўхи, тартибдихии лоихаи сохтмон ва истифодаи иншооти истехсолии хатарнок, аз чумла саноати кимиё ва металлурги, хочагии газ, стансияхои пуркунии гази моеъ, иншооти борбардор, роххои танобии овезони мусофиркаш, зарфхои зери фишор коркунанда, эскалаторхо, аттраксионхо, фуникулёрхо, дегхои бугию обгармкуни ва коидахои мувофикакунонии онхо (карори Хукумати ЧТ аз 31.12.2019 № 672).

7. Хадамот бо максади татбики ваколатхо дар сохаи фаъолияти муѕарраргардида хукук  дорад:

– назорати давлатиро оид ба масъалахои тахти ихтиёри Хадамот карордошта амали намояд. Бо ин максад шахсони мансабдори Хадамот хукуки  ташрифи бемонеаро ба ташкилоту корхонахо ва иншооти зери назорат, новобаста аз тобеияти идорави ва шакли моликияташон, аз чумла бо тартиби мукарраргардида, речави, бо нишон додани шаходатномаи хизмати доранд;

– аз вазорату идорахо, ташкилотхо, шахсони вокеи ва хукуки  оид ба холати бехатарии саноати, садамахо ва осебёбии истехсолоти, истифодаи окилона ва хифзи каъри замин, гузаронидани корхои иктишофи геологи мавод, хуччатхо  ва дигар маълумоти ба салохияти Хадамот марбутаро талаб намояд;

– мувофиѕи тартиби мукарраргардида санадхои меъёрии хукуки, меъёрии техники ва хуччатхои  методиро, ки ичрои онхо барои шахсони хукуки ва вокеи дар худуди Чумхурии Точикистон хатмист, инчунин адабиёти техники ва иттилооти оид ба масъалахои марбут ба ваколаташро нашр намояд;

– мувофики тартиби мукарраргардида ва тибѕи конунгузории Чумхурии Точикистон парвандахоро дар бораи хукуквайронкунии маъмури барраси намояд ва чазохои маъмури дихад;

– дар доираи ваколатхои худ маводро оид ба риоя накардани талаботи меъёрхои ѕонунгузории Чумхурии Точикистон дар сохаи бехатарии саноатњ дар иншооти истехсолии хатарнок ва каъри замин ба макомоти хифзи хукук ва судхо фиристад;

– дар доираи ваколатхои худ ба корхонаву ташкилотх оид ба зарурати гузаронидани экспертизаи бехатарии саноати дар иншооти истехсолии хатарнок, дар сохаи истифодаи оѕилона ва хифзи ѕаъри замин гузаронидани экспертизаро таъин намояд ва мувофиѕи тартиби муѕарраргардида барои гузаронидани чунин экспертизахо мутахассисонро чалб намояд;

– мувофики тартиби мукарраргардида бартараф намудани вайронкунии коидахо, меъёрхо ва дастурамалхо хангоми омода ва амали намудани лоихахои истихроч ва коркарди канданихои фоиданок, гузаронидани корхои геологию иктишофи, истифодаи каъри замини ба истихрочи канданихои фоиданок вобастанабуда, истифодаи окилона ва хифзи каъри замин, таъмини бехатарии корхо хангоми омўзиши геологии каъри замин чорахо андешад, инчунин барои бартараф намудани вайронкунии талаботи бехатарии саноатњ ва боздоштани корІои бо вайронкунии ин талабот анчом додашуда дар холатхои пешбининамудаи конунгузории Чумхурии Точикистон нишондод дихІад;

– мувофиѕи тартиби муѕарраргардида аз санчиши дониш оид ба донистани ѕонунгузорњ дар сохаи бехатарии саноати дар иншооти истехсолии хатарнок, истифодаи каъри замин, ѕоидахо, меъёрхои бехатарии корхо, дастури технологи ва дастурамалхо санчиши интихобии мутахассисон, кормандони мухандисию техники ва коргаронро гузаронад;

– дар санЇиши дониши роІбарони навтаъиншудаи ташкилоту корхонаІои зери назорат чихати донистани ѕонунгузори оид ба бехатарии саноати, коидахо ва меъёрхои бехатарии корхо иштирок намояд;

– аз мутахассисони сохави барои ичрои корхо дар иншооти истехсолии хатарнок имтихон гирад ва шаходатномахои дахлдор дихад;

– ба рохбарони вазорату идорахо, шахсони вокеи ва хуѕуѕњ мувофиѕи тартиби муѕарраргардида нисбати шахсоне, ки ѕоидахою меъёрхои бехатарона гузаронидани корхо, истифодаи оѕилона ва хифзи каъри замин, худсарона давом додани кор ва истифода бурдани тахчизот ва иншоотеро, ки маѕомоти Хадамот онхоро боздоштааст, тартиби муѕарраргардидаи интиѕол, нигохдорњ, истифодабарњ ва бахисобгирии маводи таркандаро доимњ вайрон мекунанд, хукуки рохбарии корхои кўхи, пармакуни, таркишњ, маркшейдерњ, хавфи газдор ва хавфи кимиёвњ дошта, инчунин мабут ба истехсол, васлкуни, таъмир, тачдид, ташхис ва истифодабарии иншооти борбардор, аттраксионхо ва зарфхои зери фишор коркунанда, хочагии газ, кубурхои магистрали нафт, газ, ки бо тартиби мукарраргардида аз омўзиш ва санчиши дониши меъёрхои бехатари нагузаштаанд, ба онхо мучозот кабул кардан ва ё аз вазифахои ишљолкарда озод намудани онхо пешниход манзур намояд, оид ба масъалаІои марбут ба салохияти Хадамот хисобот ва гузориши намояндагони вазорату идорахо, инчунин шахсони хукуки ва вокеиро шунида, карорхои дахлдор кабул намояд;

– мувофики тартиби мукарраргардида тафтишоти техникии олату сабабхои сар задании садамахо, осебёбии истехсолоти, гумшавии маводи таркандаро гузаронад ва дар асоси натиЇаІои тафтишот карорхои дахлдоре кабул намояд, ки ичрои онхо хатми мебошад;

-хангоми зарурат дар заводхои истехсолкунанда ва корхонаои таъмирњ мутобиѕати тачхизот ба талаботи ѕоидаю меъёрхои бехатарњ барои соІаи саноати кўхию истихроч, иншооти борбардории истехсолшаванда ва таъмиршаванда, кубурхои буги ва обхои минералњ, термалњ, лоихахои табобатњ ва саноати, аттраксион ва зарфхои зери фишор коркунанда, ѕубурІои нафт ва газро назорат намояд, истехсол ва истифодаи тачхизоти зикршударо дархолати номутобиѕатиашон ба талаботи коидахову меъёрхои бехатарии саноатњ ва хулосахои тасдикшудаи лоихави боздорад ё манъ кунад;

– мавчуд будани ичозатнома ва ё ичозати дигар ташкилотхоро барои гузаронидани корІои зериназорати санчад;

– Іуччатхои дахлдори шахсони мансабдор ва шахрвандонро, ки ба онхо хуѕуѕи роІбарии техникии корхо ва ичрои онхо медиханд, инчунин риояи талаботи махсуси барои ѕабул ба корхои хатарнокиашон баланд муѕарраршударо санчад;

– истифодаи худсаронаи ѕаъри замин ва истифодабарии китъахои чойгиршавии канданихои фоиданокро барои сохтмон манъ кунад, инчунин партофтани обхои ифлос ба ѕаъри замин, гуркунии зеризаминии моддахои зараровар ва партовхои истехсолотро дар холати вайронкунии талаботи Конуни Чумхурии Точикистон “Дар бораи сарватхои зеризамини” махдуд кунад ва боздорад;

– фаъолияти маѕомоти зертобеи Хадамотро дар вилоятІо назорат кунад;

– бо тартиби муѕарраргардида барои халли масъалахои марбут ба фаъолият дигар ташкилотІо, ташкилотІои илмњ, олимон ва мутахассисонро чалб намояд;

– чорахои махдудкунанда, огохикунанда ва пешгирикунандаи дар ѕонунгузории Чумхурии Точикистон пешбинишударо, ки барои рох надодан ва пешгирњ намудани вайронкунии талаботи хатмии дар доираи муѕарраргардидаи фаъолият аз тарафи шахсони воѕењ ва хукуки равона гардидаанд, истифода барад;

– маѕомоти хамохангсози, машваратњ ва ташхиси (шўрохо, комиссияхо, гурўххо, мушоварахо), аз чумла маѕомоти байнисохавњ дар мўхлати муѕарраргардидаи фаъолият ташкил намояд;

– санадхои меъёрии хуѕуѕии оид ба масъалахои марбут ба ваколатхои Хадамот, аз чумла фармоишІо дар холатхои пешбининамудаи ѕонунгузорњ оид ба бехатарии саноатии иншооти истехсолии хатарнок, истифодаи оѕилона ва Іифзи ѕаъри замин, гардиши маводи таркандаи таъиноти гражданњ интишор намояд;

– нишонхои сарисинаги таъсис дихад ва бо онхо кормандони Хадамот ва шаІрвандонро барои муваффаѕиятхояшон дар сохаи муѕарраргардидаи фаъолият мукофотонад;

– либоси расмњ, нишонхои тафрика ва наѕлиёти автомобилии махсус бо навиштаЇоти тафриѕадор дошта бошад.

8. хангоми амалњ намудани батанзимдарории хуѕуѕњ дар сохаи муѕарраргардидаи фаъолият Хадамот хуѕуѕ надорад вазифа ва ваколатІои маѕомоти хокимияти давлати, макомоти худидоракунии махаллњ, ки дар ѕонунгузории Чумхурии Точикистон пешбинњ нашудаанд, муѕаррар намояд, инчунин хуѕуѕ надорад амали намудани хукук ва озодиІои шахрвандон, хукуки ташкилотхои гайридавлатии тичоратњ ва љайритичоратњ, ба истиснои холатхое, ки имконияти вориди чунин махІдудкуни бо санадІои маѕомоти ваколатдори хокимияти иЇроия бевосита бо конунгузории амалкунандаи чумхурии Точикистон пешбинњ шудааст, махдуд намояд.

3. Ташкили фаъолият

9. Ба Хадамот Сардор роІбарњ мекунад, ки аз чониби Хукумати Чумхурии Точикистон ба вазифа таъин ва аз вазифа озод карда мешавад.

Сардори Хадамот оид ба ичрои ваколатхои ба Хадамот вобасташуда ва татбиѕи сиёсати давлати дар соІаи муѕарраргардидаи фаъолият масъулияти шахсњ дорад.

Сардор дорои муовинон, аз чумла як муовини якум мебошад, ки онхо аз чониби Хукумати Чумхурии Точикистон ба вазифа таъин ва аз вазифа озод карда мешаванд.

10. Вохидхои сохтории Хадамот аз нозироти давлатии самтхои асосии фаъолияти Хадамот ва нозиротхои комплексњ дар маѕомоти иЇроияи Іокимияти давлатии вилоятхо иборат аст. Хайати нозирони нозироти комплексии вилоятхо ба Сардори Хадамот итоат мекунанд.
11. Сардори Хадамот:

– фаъолияти Хадамотро дар асоси яккасардорњ сарварњ мекунад ва барои иЇрои вазифахои ба зиммаи Хадамот вогузоргардида масъулияти шахсњ дорад;

– вазифаІои муовинонро муайян мекунад;

– ба Хукумати Чумхурии Точикистон лоихаи Низомномаи Хадамот ва оид ба шумораи нихоњ ва фонди музди мехнати кормандони дастгохи марказии Хадамот ва маѕомоти зерсохтори Хадамот таклифхо пешниход мекунад;

– лоихаи наѕшаи харсола ва нишондихандахои дурнамоии фаъолияти Хадамот, инчунин хисоботи ичрои онхоро муайян мекунад;

– низомномахои вохидхои сохтории дастгохи марказии Хадамот ва маѕомоти зерсохтори Хадамотро тасдиѕ менамояд;

– мутобики конунгузории Чумхурии Точикистон оид ба хизмати давлатњ масъалахои вобаста ба хизмати давлатиро дар Хадамот хал менамояд;

– бо тартиби мукарраргардида басти вазифахои Дастгохи марказњ ва маѕомоти дар наѕшаи идоракунии Хадамотро тибѕи талаботи намунавњ дар доираи фонди музди мехнат ва шумораи кормандон, ки Хукумати Чумхурии Точикистон муѕаррар кардааст ва бароварди харочот барои нигохдории Дастгохи марказњ, маѕомоти дар Накшаи идоракунии Хадамотро дар доираи хачми маблаггузорихои муѕарраргардидаи бучети чумхурияви тасдиѕ менамояд;

– ба Вазорати молияи Чумхурии Точикистон оид ба тартиб додани бучети Чумхурияви дар ѕисми таъмини молиявии фаъолияти Хадамот пешниход манзур менамояд;

– дар доираи салохияти худ дар муайянсозии номгўи маълумоти дорои сирри давлатњ иштирок намуда,хифзи онро таъмин менамояд;

– бо тартиби муѕарраргардидаи ѕонунгузории Чумхурии Точикистон оид ба таъсис, азнавташкилдихњ, бархамдихии муассисахо ва ташкилотхои системаи Хадамот ба Хукумати Чумхурии Точикистон пешниход манзур менамояд;

– мувофиѕи тартиби муѕарраргардида кормандони Хадамот ва шахсонеро, ки дар соха фаъолият менамоянд, ба додани унвонхои фахрњ ва мукофотонидан бо мукофотхои давлатии Чумхурии Точикистон пешниход менамояд;

– кабули шахрвандонро ташкил намуда, баррасии мурочиати хаттию шифоІии шаІрвандонро таъмин менамояд ва дар муддати муѕаррарнамудаи ѕонунгузории Чумхурии Точикистон оид ба масъалахои дахлдор ѕарор ѕабул мекунад;

– дар доираи ваколатІои худ хифзи маълумоти сирри давлатњ доштаро таъмин менамояд;

– тайёрии мобилизиатсионии Хадамотро таъмин менамояд;

– тайёрии касбњ, такмили ихтисос ва баландбардории малакаю дониш ва таЇрибаомўзии кормандони Хадамотро ташкил менамояд;

– мутобиѕи ѕонунгузории Чумхурии Точикистон оид ба пур кардан, нигоІ доштан, хисоб бурдан ва истифодабарии хуччатхои бойгоние, ки дар муддати фаъолияти Хадамот чамъ шудаанд, кор мебарад;

– дар доираи сохаи муѕарраргардидаи фаъолият ваколатхоеро ичро менамояд, ки дар конунгузории Чумхурии Точикистон пешбини шудаанд;

– дар доираи салохияти худ шумораи нозирони гайриштатиро муайян намуда, низомномаи онхоро тасдик ва мувофика менамояд.

12. Дар Хадамот дар хайати Сардори Хадамот (сардори мушовара), муовинони ў, инчунин сардорони нозиротІои марказњ ва комплексии вилоятхо хайати мушовара иборат аз 5 нафар таъсис дода мешавад.

Шумораи Іайати мушовара (ба љайр аз шахсони аз рўи вазифа дохилшаванда) бо пешниІоди Сардори Хадамот аз чониби Хукумати Чумхурии Тчикистон тасдик карда мешавад.

Хайати мушовара дар чаласахои худ масъалахои асосии фаъолияти Хадамотро барраси мекунад.

Карорхои хайати мушовара дар шакли протоколхо ва карорхо ба расмият дароварда шуда, бо фармоишІои сардори Хадамот тасдиѕ карда мешаванд.

13. Дар Хадамот шўрои илмию техникњ оид ба масъалаІои таІияи дастурамалІо ва танзими бехатарии саноатии иншооти истеІсолии хатарнок ЇиІати пешгирии садамаІо, осебёбии истеІсолот ва дигар масъалаІои таІти салоІияти Хадамот таъсис дода мешавад.

Іайати шўрои илмию техникњ ва низомномаи онро Сардори Хадамот тасдиѕ мекунад.

14. Хадамот дар доираи ваколатхои худ мувофиѕи тартиби муѕарраргардида фармоишІо мебарорад, ки ичрои онхо барои тамоми кормандони Хадамот ва корхонаю ташкилотхои марбут ба иншооти истехсолии хатарнок, истифодаи оѕилона ва хифзи ѕаъри замин, омўзиши геологњ Іатмњ мебошад ва назорати ичрои онхоро таъмин менамояд.
15. Маблаљгузории дастгоІи марказии Хадамот ва маѕомоти дар наѕшаи идоракунии он пешбинишуда аз хисоби маблаљІои бучети чумхуриявњ ва дигар маблаљІо, мувофиѕи тартиби бо Вазорати молияи Чумхурии ТоЇикистон мувофиѕагардида анчом дода мешавад.
16. Хадамот шахси Іуѕуѕњ буда, дорои мухр бо тасвири Нишони давлатии Чумхурии Точикистон ва номи худ, рамз, бланкІо, мухр ва штампхои дахлдор мебошад ва аз суратІисоби ягонаи Сарраёсати хазинадории марказии Вазорати молияи Чумхурии Точикистон маблаљгузорњ мегардад.
17. Корхонаю ташкилотхои зери назорат бояд кормандони Хадамотро Іангоми гузаронидани тахѕиѕоти ходисаи нохуш, назоратхои техникњ, муоинаІо ва дигар корхои фахмондадиІњ оид ба бехатарии саноатњ дар иншооти истеІсолии хатарнок бо шароити корњ, наѕлиёти хизматњ ва хизматрасонии тиббњ таъмин намоянд.
18. МаІалли Їойгиршавии Хадамот: 734025, ЇумІурии Точикистон, шаІри Душанбе, кўчаи М.Турсунзода-27 мебошад.

Замимаи 2

Бо ѕарори Іукумати

ЇумІурии ТоЇикистон

аз 3 марти соли 2014, № 152

тасдиѕ шудааст

Сохтори дастгохи марказии Хадамоти назорати давлатии бехатарии корхо дар саноат ва сохаи кўхкории назди Хукумати Чумхурии Точикистон

РоІбарият

Раёсати илмию техники (ѕарори Хукумати ЧТ аз 16.01.2021 № 3)

Бахши кадрхо ва корхои махсус

Бахши мухосибот

Бахши умуми

Замимаи 3

Бо ѕарори Іукумати

ЇумІурии ТоЇикистон

аз 3 марти соли 2014, № 152

тасдиѕ шудааст

Накшаи идоракунии Хадамоти назорати давлатии бехатарии корхо дар саноат ва сохаи кўхкории назди Хукумати Чумхурии Точикистон

ДастгоІи марказњ

Нозироти давлатии назорати кўхи-техники

Нозироти давлатии назорати истифодаи окилона ва хифзи каъри замин

Нозироти давлатии назорати муомилоти маводи тарканда

Нозироти давлатии назорати иншооти борбардор, зарфІои зери фишор коркунанда ва аттраксионхо

Нозироти давлатии назорати саноати кимиё ва металлургњ

Нозироти давлатии назорати газ

Нозироти давлатии назорати иншооти истехсолии хатарнок

Нозироти давлатии назорати геологи

Нозироти комплексии назорати бехатарии саноати дар Вилояти Мухтори КўІистони Бадахшон

Нозироти комплексии назорати бехатарии саноати дар вилояти Сугд

Нозироти комплексии назорати бехатарии саноати дар вилояти Хатлон

Замимаи 4

Бо карори Хукумати

Чумхурии Точикистон

аз 3 марти соли 2014, № 152

тасдиѕ шудааст

Номгўи шахсони хукуки, иншоот ва корхо, ки онхоро макомотхои Хадамоти назорати давлатии бехатарии корхо дар саноат ва сохаи кўхкории назди Хукумати Чумхурии Точикистон назорат мекунанд

1. Назорат дар сохаи кўхи-техники

1. Нозироти давлатии назорати саноати кўхи-техники фаъолияти шахсони воѕењ ва Іуѕуѕиро, сарфи назар аз тобеияти идоравњ ва шакли моликияташон, ки бо таъмини бехатари дар давраи лоихакашњ, сохтмон, таъмири асосњ, мавриди истифодабари ѕарор додан, тачдид, барѕарорсозњ, махфуз доштан ва бархам додани иншооти кўІњ алоѕаманд аст, назорат мекунад.
2. Нозироти давлати назорати техникиро дар иншооти кўхии зерин амали менамояд:

– комбинатхои маъдантозакуни, фабрикаІои тиллошўњ ва дастгоххои дар онхо истифодашаванда;

– иншооти коркард ва истехсоли ѕуму шагал, гилхок;

– фабрикахои майдакуни ва ба хелхо чудокунии чинсхои кўхи;

– иншооти зеризамини ва корхои кушодаи конІои канданиІои фоиданок;

– артелхои заршўи;

– иншооти истехсоли намак ва намакоб;

– экспедитсия, партия ва гурўххІои (отрядІои) ЇустуЇўњ ва иктишофи геологњ;

– лоиІакашњ, сохтмон ва истифобадарии чоІІои нафту газ, дастгоІІои тайёркунии комплексии нафту газ, стантсияІои насосию компрессорњ, паркІои маІзанІо;

– фабрикаІои чанги инертњ;

– корІои махсуси кўІњ дар давраи лоиІакашњ, сохтмон, истифодабарњ ва барІамдиІњ;

– истифодабарњ ва таъмири дастгоІІои асосии кўІњ-шахтавњ ва кўІњ-наѕлиётњ, мошину механизмІо ва таЇІизоти электронњ барои истеІсоли маъдан ва љайри маъдан;

– роІІои оІани технологњ ва автомобилњ, инчунин роІІои дигари оІан ва автомобилии таъиноти истеІсолњ дар доираи ѕитъаи замини корхонаІои кўІњ;

– наѕлиёти технологии дар ташкилотІо ва иншоот истифодашаванда;

– корІои геологию иктишофие, ки бо ѕувваи ташкилотІои махсусгардонидашудаи геологњ анЇом дода мешаванд;

– зеристгоІІои барѕњ бо хатІои интиѕоли барѕи иѕтидорашон то 6 Іазор волт, ки дар ихтиёри ташкилотІои истихроЇи кўхњ мебошанд;

– маЇмўи истехсолию технологии биноІо, иншооти рўизаминии таІти ихтиёри ташкилотІои (дар доираи ѕитъаи кўІкорњ ва геологњ) ѕарордошта;

– партовІои Їинсхои кўхњ, анборІои партовІо ва шламІо, анборІои канданиІои фоиданок, анборІо ва иншооти дигар, ки ба гурўІи технологии ташкилотІо дохил мешаванд;

– корІои таъмирњ ва васлкунњ, ки ба таври паймонкорњ дар иншооти кўІњ иЇро карда мешаванд;

– ѕисмІои Іарбикунонидашудаи наЇотдиІњ – кўІњ ва бартарафкунии садамаІо дар корхонаю ташкилотІои коркард ва истихроЇи канданиІои фоиданок;

– наѕбІои коркардшуда ва махсуси кўІњ ва холигиІои зеризаминии табињ, ки барои дар онІо Їойгиркунии иншооти илмию тадѕиѕотњ ва хоЇагњ (дар ѕисми истифодаи бехатарии онІо), иншооти зеризаминњ барои Їойгоххои маводи зараровар истифода мешаванд;

– васлкунњ, ѕисм-ѕисм кардан, таъмир ва хизматрасонии Іамаи намудІои системаІои технологњ, таЇІизот ва механизмІо барои гузаронидани корІои пармакунњ;

– истифодабарии иншооти истихрочи нафт, газ, конденсати газ ва ангишт, муваѕѕатан хобондан ва бархамдихии онхо, инчунин таъмири чоххо;

– ташкилоту корхонаІои махсуси васлу танзимкунии таЇІизоти кўІњ, асбобІои назоратњ ва Іимояи зиддисадамавњ ва дигар корІои махсус дар корхонаІои зикршуда;

– корхонаІои истеІсолкунанда ва таъмир, ки таЇІизот, механизмІо, асбобу анЇомІои соІаи кўІиро таъмин мекунанд.

3. ЅисмІои Іарбикунонидашудаи зидди фаввораІо, аз газ ва кўІњ наЇотдиІанда дар бобати тайёр будани онІо ба бартарафкунии садамаІо, гузаронидани корІои пешгирии пайдоиши фаввораІои кушоди нафту газ ва дигар ІолатІои садамавњ дар объектІои кўІњ.
4. Нозироти давлатии назорати саноати кўІњ-техникњ супоришІои техникњ барои лоиІасозњ, лоиІаІо, наѕшаІои рушди корІои кўІњ, азнавсозии корхонаІои ба истихроЇ ва коркарди канданиІои фоиданок машљулбударо баррасњ ва мувофиѕа менамояд.
5. Нозирот дар гузаронидани тафтишоти сабабІои садама ва ІодисаІои нохуш дар корхонаІои кўІњ иштирок менамояд ва шахсони дар вайронкунии талаботи бехатарии саноатњ Іангоми истифодаи иншооти кўІњ гунаІгорро ба Їавобгарии маъмурњ мекашад.

2. Назорати истифодаи окилона ва хифзи каъри замин

6. Нозироти давлатии назорати истифодаи оѕилона ва Іифзи ѕаъри замин фаъолияти шахсони Іуѕуѕњ ва воѕеиро вобаста ба иЇрои корІои геологњ, маркшейдерњ ва истихроЇи конІои канданиІои фоиданок, бо намудІои зерини корІо назорат мекунад:

– истихроЇи канданиІои фоиданоки гидроминералњ ва истифодаи онІо барои муолиЇа;

– корІои маркшейдерњ ва геологњ Іангоми омўзиши геологњ, лоиІакашњ, сохтмон ва истифодабарии иншооти кўІкорњ оид ба истихроЇи канданиІои фоиданок;

– лоиІакашњ, сохтмон, коркарди конІои нафт, газ, конденсати газ ва ангишт;

– корІои маркшейдерњ ва геологњ Іангоми коркарди конІои канданиІои фоиданок бо маѕсадІои ба истихроЇи канданиІои фоиданок вобастанабуда, дар наѕбІои кўІии махсус кандашуда ва наѕбІои кўІии коркардшудаю холиІои зеризаминии табињ.

7. Нозироти давлатии назорати истифодаи оѕилона ва Іифзи ѕаъри замин вазифаІои зеринро амалњ менамояд:

– назорати риояи ѕонунгузории Їумхурии ТоЇикистон аз тарафи шахсони Іуѕуѕњ ва воѕеии ба иЇрои корІои маркшейдерию геологњ машљулбуда, таъминоти сариваѕтии онІо бо ѕоидаву меъёрхои тасдиѕшуда, низомномаІо оид ба намуди фаъолият, дастурамалІои иЇрои корІои маркшейдерњ ва геологњ;

– назорати таІияи дурусти ІуЇЇатІои маркшейдерию геологњ Іангоми муваѕѕатан хобонидани конІо, чоІІо ё иншооти онІо ё барІам додани корхонаІои коркарди канданиІои фоиданок;

– мувофиѕа намудани чорабиниІо ва дастурамалхои корхонахои бархам додашаванда ё иншооти муваѕѕатан хобонидашаванда Їихати ба пуррагњ истихроЇ намудани канданиІои фоиданоки конІо;

– таъмини шахсони хуѕуѕњ ва воѕеии ба ичрои корхои маркшейдерию геологњ машљулбуда бо асбобу таЇІизоти муосири ба талаботи стандартІои байналмилалњ Їавобгў;

– Іалли маЇмўи масъалаІо ва тахияи усулхои навини истифодаи оѕилона ва Іифзи ѕаъри замин, коркарди ашёи минералњ, иЇрои корІои маркшейдерию геологњ;

– пешниІоди хулоса ба супоришІои техникњ барои лоиІасозњ, лоиІаІо, наѕшаІои рушди корІои кўІњ, азнавсозии корхонаІои ба истихроЇ ва коркарди ашёи минералњ машљулбуда, барІамдиІњ ё муваѕѕатан хобонидани онІо дар ѕисмати Іифзи ѕаъри замин ва маЇмўи чорабинихои Їудо карда гирифтани компонентІои фоиданок;

– Іалли масъалаІои баІсталаб дар муассисаю ташкилотхо ва корхонаІои саноатии ба истихроЇи канданиІои фоиданок вобастабуда оид ба иЇрои талаботи Ѕонуни ЇумІурии ТоЇикистон “Дар бораи сарватІои зеризаминњ” ва ѕонунІои дигари амалкунанда, пешниІоди фикру мулоІизаІо оид ба амалњ намудани меъёрІои Іуѕуѕии техникњ дар соІаи истифодаи оѕилона ва Іифзи ѕаъри замин;

– баррасии хисоботхои харакати захирахои конхои канданихи фоиданок, меъёрІои талафёбии канданихои фоиданок хангоми истихроЇи онхо аз тарафи корхонаІо, шахсони воѕењ ва хуѕуѕњ, маълумот оид ба омода намудани санади аз эътибор соѕит кардани захираІои тавозунии канданихои фоиданок, ки аІамияти саноатњ надоранд, истихроЇгардида ё хангоми корхои геологию иктишофњ тасдиѕнашуда;

– иштирок дар интихоби ѕитъаи замин барои сохтмони иншоот дар ѕитъаІои Їойгиршавии канданиІои фоиданок ва пешниІоди хулоса;

– ташхиси маводи аз тарафи корхонаІо, шахсони Іуѕуѕњ ва воѕењ пешниІодгардида оид ба дастрас намудани ѕитъаІои кўІкорњ;

– баррасњ ва мувофиѕаи шартІои махсуси истифодабарии обІо Іангоми истифодаи захираХои гидроминералњ;

– тибѕи Конуни ЧумХурии ТочЇикистон “Дар бораи ичозатномадиІњ ба баъзе намудІои фаъолият” додани иЇозатнома барои лоиІакашии иншооти зеризаминњ ва гузаронидани корІои маркшейдерњ;

– ташхиси ІуЇЇатІои меъёрию техникњ, Іуѕуѕњ оид ба бехатарии саноатњ, истифодаи оѕилона ва Іифзи ѕаъри замин ва пешниІоди хулоса;

– гузаронидани санЇиши малакаи дониши комиссияІои доимоамалкунандаи корхонаІо ва кормандони шўъбаІои геологию маркшейдерњ оид ба истифодаи оѕилона ва Іифзи ѕаъри замин, инчунин дигар намудхои фаъолияти вобаста ба истихроЇи канданиІои фоиданок;

– таІияи санадІои меъёрии хуѕуѕњ оид ба истифодаи оѕилона ва хифзи ѕаъри замин Іангоми гузаронидани корІои маркшейдерњ ва геологњ;

– тибѕи тартиби муѕарраргардида тартиб додани парвандахо дар бораи Іуѕуѕвайронкунии маъмурњ ва ба чавобгарњ кашидани шахсони гунаІкор;

– манъ намудани истифодаи худсаронаи ѕаъри замин ва барои сохтмон истифодабарии ѕитъахои чойгиршавии канданиІои фоиданок, инчунин партофтани обІои ифлос ба ѕаъри замин, гўркунии зеризаминии моддаІои зараровар ва партовхои истехсолот.

8. Нозироти давлатњ фаъолияти дигари пешбининамудаи ѕонунгузории амалкунандаи Чумхурии Точикистонро оид ба таъмини бехатарии саноатњ анчом медихад.

3. Назорати муомилоти маводи тарканда

9. Нозироти давлатии назорати муомилоти маводи тарканда фаъолияташро ЇиІати таъмини риояи ѕонунІо оид ба муомилоти маводи таркандаи таъиноти гражданњ, бехатарии саноатњ ва санадІои меъёрии Іуѕуѕии амалкунанда ба роІ мемонад.
10. Нозироти давлатњ назорати техникиро оид ба бехатарии саноатњ дар корхона ва ташкилотІои зерин амалњ менамояд:

– шахсони Іуѕуѕњ ва воѕењ, ки фаъолияташон ба истеІсол, харидорњ, интиѕол, паІн намудан, нигоІдорњ, истифодабарњ ва баІисобгирии маводи таркандаи таъиноти гражданњ равона карда шудааст;

– ташкилотІои истеІсолкунанда ва таъмиркунанда, ки таЇІизот, асбоб, мошинаІо ва механизмІои барои истеІсоли маводи таркандаи оддитарин истифодашавандаро таІвил менамоянд.

11. Ташкилоту корхонаІои истехсолкунандаи маводи тарканда, сарфи назар аз шакли ташкилию Іуѕуѕиашон, ўІдадоранд:

– мувофиѕи шакли ІисоботдиІии омории давлатњ оид ба номгўй ва ІаЇми истеІсоли маІсулот, шумораи фурўхташуда ва боѕимондаи маводи тарканда ба маѕоми ваколатдор Іисобот пешниІод намоянд;

– маводи таркандаи харидашуда, фурўхташаванда ва додашавандаро ба Іисоб гиранд, инчунин ба муддати даІ сол нигоІ доштани ІуЇЇатІои баІисобгириро таъмин намоянд;

– дорои сертификат ва ё дигар ІуЇЇатхои тасдиѕкунандаи сертификаткунонии маводи тарканда бошанд;

– риояи шароити нигоІ доштани маводи таркандаро (сифат ва хифз) таъмин намоянд;

– интиѕоли маводи таркандаро тибѕи тартиби муѕаррарнамудаи Іукумати ЇумІурии ТоЇикистон ва ѕоидаІои интиѕоли борІои хатарноки аз тарафи маѕоми ваколатдор тасдиѕшуда ва бо мувофиѕаи идораІои манфиатдор дар намудІои наѕлиёти махсус анЇом диІанд;

– маводи таркандаи ба кадастри давлати дохилшударо танхо ба маѕсадхои дар иЇозатнома нишондодашуда истифода намоянд.

12. Тартиби истифодаи маводи тарканда мувофиѕи ѕоидахои дар соІаи муомилоти маводи тарканда, ки аз тарафи хукумати Чумхурии ТоЇикистон тасдиѕ шудааст ва ё бо супориши он аз Їониби маѕоми ваколатдор танзим мегардад. Истифодабарии маводи таркандаи таъиноти гражданњ барои гузаронидани корІои таркишњ, ки аз сертификатсия нагузаштааст ва ба кадастри давлатии маводи тарканда дохил карда нашудааст, манъ мебошад. Маводи таркандаи корношоям, ки Їавобгўи шарт ва талаботи техникњ ва стандартхо намебошад, нобуд карда мешавад.
13. Гузаронидани оташфаввораІо бояд тибѕи тартиби муѕарраргардида аз тарафи пиротехникхои махсус тайёркардашуда ва аттестатсияшуда бо истифодабарии таЇІизоти бакорандозандаи маІсулоти пиротехникии сертификатсияшуда ва риояи меъёрІои бехатарњ сурат гирад. ПаІн намудани махсулоти пиротехникии ба маѕсадІои техникию маишњ истифодашаванда ва ба кадастри давлатии маводІои тарканда дохилнашуда аз Їониби шахсони Іуѕуѕњ ва воѕењ бе иЇозатнома ё дигар ІуЇЇатІои иЇозатдиІандаи аз тарафи маѕоми ваколатдор додашуда сурат мегирад. Махал, ваѕт ва шартхои гузаронидани оташфаввораІо бо маѕомоти ваколатдор мувофиѕа карда мешавад.
14. Шахсони Іуѕуѕњ ва воѕеие, ки маводи таркандаро барои маѕсадІои илмњ-тадѕиѕотњ, таълимњ, озмоишњ ва монанди инІо истифода мебаранд, бояд ѕоидаІои харидорњ, нигоІдорњ, истифодабарњ ва баІисобгирии маводи таркандаро риоя намоянд.
15. Воридот ба Іудуди ЇумІурии ТоЇикистон, содирот аз Іудуди ЇумІурии ТоЇикистон ва транзити маводи тарканда ба воситаи Іудуди ЇумІурии ТоЇикистон мувофиѕи санадІои меъёрии Іуѕуѕии ЇумІурии ТоЇикистон анЇом дода мешавад.
16. Нозироти давлатии назорати муомилоти маводи тарканда фаъолияти дигареро, ки ѕонунгузории Їории ЇумІурии ТоЇикистон оид ба таъмини муомилоти маводи таркандаи таъиноти гражданњ, бехатарии саноатњ пешбинњ намудааст, анЇом медиІад.

4. Назорат дар сохаи иншооти борбардор, зарфхои зери фишор коркунанда ва аттраксионхо

17. Шахсони воѕењ ва Іуѕуѕњ, сарфи назар аз тобеияти идоравњ ва шакли моликияташон, ки фаъолияташон ба корІои лоиІакашњ, истеІсол, васлкунњ, таЇдид, таъмир, ташхис ва истифодабарии иншооти борбардор, зарфІои зери фишор коркунанда ва аттраксионІо равона карда шудааст, меъёрІои дахлдорро дар соІаи иншооти борбардор, зарфІои зери фишор коркунанда ва аттраксионІо сармашѕи кор ѕарор медиІанд.
18. Нозироти давлатии назорати иншооти борбардор, зарфІои зери фишор коркунанда ва аттраксионхо назорати техникии зеринро амалњ менамояд:

– риояи талаботи бехатарии саноатњ Іангоми иЇрои корІои лоиІакашњ, истеІсол, васлкунњ, таЇдид, таъмир, ташхис ва истифодабарии кранІои борбардор, механизмІои болобардор ва гидроманипуляторІо;

– корІои лоиІакашњ, истеІсол, васлкунњ, таЇдид, таъмир, ташхис ва истифодабарии лифтІо;

– корІои лоиІакашњ, истеІсол, васлкунњ, таЇдид, таъмир, ташхис ва истифодабарии эскалаторІо ва конвейерІои мусофирбар;

– корІои лоиІакашњ, истеІсол, васлкунњ, таЇдид, таъмир, ташхис ва истифодабарии фуникулерІо, роІІои танобии овехташудаи мусофиркашу боркаш;

– корІои лоиІакашњ, истеІсол, васлкунњ, таЇдид, таъмир, ташхис ва истифодабари платформаІои борбардор барои маъюбон (0,15 м/с);

– корхои лоихакашњ, истехсол, васлкуни, истифодабарии дегхои электрикњ, лоихакашњ ва сохтмони дегхонахо;

– корхои лоихакаши, истехсол, васлкуни, истифодабарии дегхои буги ва обгармкуни;

– корхои лоихакаши, истехсол, васлкуни, истифодабарии зарфхои зери фишори зиёда аз 0,07МПа (0,7 кгс/см2) коркунанда;

– корхои лоихакаши, истехсол, васлкуни, истифодабарии кубурхои оби гарми карорати гармшавиашон зиёда аз 115 дарачаи Селсия;

– корхои лоихакаши, истехсол, васлкуни, истифодабарии иншооти борбардори сохтмони;

– корхои лоихакаши, истехсол, васлкуни, истифодабарии механизмхо ва кранхои кубургузор;

– корхои лоихакаши, истехсол, васлкуни, тахдид, таъмир, ташхис ва истифодабарии техникаи аттраксиони ва ташкилотхое, ки чунин иншоотро истехсол мекунанд;

– олоти борбардор (тартиби сохтан, озмоиш, истифодабари, таъмир, муоинаи асбобхои боркапи, занчира ва траверсхо);

– шахсони хизматрасони механизмхои борбардор (борбандчиён);

– фаъолияти шахсони хизматрасони механизмхои болобардор (люлка);

– фаъолияти мутахассисон ва коргарони хизматрасоне, ки зарфхои зери фишор корунандаро назорат мебаранд;

– назорат оид ба бехатарии мехнат хангоми истифодаи механизмхои борбардори аз фаршхо идорашаванда;

– назорат дар сохаи бехатарии саноатњ ва хифзи мехнат барои тайёр ва аз аттестатсия гузаронидани рохбарон ва мутахассисони ташкилоту корхонаІои истифодабарандаи иншооти истехсолии хатарнок (коргарони хизматрасон, кафшергарони барѕњ ва газњ, мошинистони кранхои борбардор, механизмІои болобардор, гидроманипуляторхо, танзимгарони асбобхои бехатарњ. электромеханикхои лифтхо, лифтёрхо, челонгарон ва дигар шахсони мутассадњ оид ба таъмир ва хизматрасонии механизмІои борбардор, танзимгарони техникаи аттраксиони, челонгарон ва танзимгарони эскалатор, фуникулерхо, роххои танобии овехташудаи мусофиркашу боркаш, дегхо ва зарфхои зери фишор корунанда);

– назорати бартараф намудани ходисаи нохуш дар лифтхои мусофиркаш, эскалаторхо, фуникулерхо, роххои танобии овехташудаи мусофиркаш, аттраксионхо берун аз истеІсолот.

19. Нозироти давлатњ тибѕи талаботи меъёрхои ягонаи бехатари оид ба иншооти борбардор, зарфхои зери фишор коркунанда ва аттраксионІо дигар корхоро дар доираи салохияташ анчом медихад.

5. Назорати саноати кимиё ва металлурги

20. Нозироти давлатии назорати саноати кимиё ва металлургњ фаъолияти худро дар сохаи истехсолоти кимиёви, нафту кимиёви, хавфи таркишдошта ва зараровар тибѕи санадхои меъёрии хукуки ба рох мемонад, инчунин назорати техникиро дар иншооти истехсолии хатарнок амали менамояд.
21. Истехсолоти эхтимолан хатарнок:

– махсулоти коркарди нафт ва нафту кимиё;

– нигохдори ва интиѕоли махсулоти нафти;

– саноати резинии техникњ ва махсулоти резини -маишњ;

– хлор, махсулоти хлорњ-органикњ ва гайриорганики, наххои кимиёвњ;

– масолехи полимери, пластмасси;

– рангхои синтетики, химикатхо-иловахо ва махсулоти дигари синтези махини органики;

– махсулоти коркарди пахта;

– махсулоти когази;

– махсулоти локу рангњ;

– истехсолоти рангуборкуни;

– реактивхои кимиёви;

– махсулоти кимиёви – маиши;

– саноати азоти ва нуриххои минералии кимиёви;

– аммиак ва махсулоти аммиакдор;

– фреон ва дастгоххои хунукидиханда;

– махсулоти шишаги ва фахфур;

– махсулоти кимиёвии асоси ва химояи кимиёви;

– маводи доруги, витаминхо, сафедихои хўроки ва дигар махсулоти саноати тиббива микробиологи;

– саноати рављану чарбу, рављанІои эфирњ, моддаІои хушбўи синтетикњ ва кимиёвњ;

– чармхо ва масолехи маснуоти парда;

– махсулоти чудокунии хаво, гидроген ва оксиген бо усули электролизи об;

– махсулоти дигари органики ва гайриорганики ва пайвастахои онхо.

22. Истехсолоти зикршуда дар холати зайл бояд мавриди назорати комплекси карор гирад:

– иншооти технологи (блокхо, мархалахо), анборхо, истгоххои пуркунию рехтан, системахои наклиётии газхои моеи даргиранда, моеъхои зуддаргиранда ва моеъхои даргиранда, ки дар онхо имконияти хоричшавии газхои (бугхои) сўзанда вучуд дорад;

– иншооти (блокхо, мархилахои) технологии чангофар, системахои наклиётии махсулоти сахти парокандашаванда, ки дар холати садама метавонанд омехтахои чангу хавои дар дастгох, бинохои истехсоли ва майдонхои кушод хавфи таркишро ба миён оваранд;

– истехсолот ва иншооти (блокхо, мархилахои) технологии чудогонае, ки ба Іосил кардан ё коркарди махсулоти фазахои моеъ ё сахт вобаста буда, хосияти таркиданро доранд, инчунин худ ба худ вайрон шуда метавонанд;

– истехсолот, иншооти чудогонаи технологии (блокхо, мархилахои) истехсол ва коркарди моддахои зараровар, ки дар вакти саршавии садама метавонанд боиси осеб дидани одамон гарданд;

– анборхо ва махзанхои хлори моеъ (аз чумла чойгоххои рехтану андохтани хлор дар иншооти тозакуни ва дар системахои обтайёркуни дар шахрхои тобеи чумхури ва дорои ахамияти вилояти), фосген, кислотахои синили ва нитраклири, дигар моддахои хавфнокиашон баланд, ки дар наздикии объектхои таъиноти маъмурии ёрирасон, манзили-шахрванди ва дигар объектхо, ки дар онхо микдори бисёри одамон доими хузур доранд;

– дастгоххои умумизаводии партовтозакуни ва сўзондани партовхои газмонанд;

– истгоххои насоси, компрессори ва хунуккунандаи наздисехи ва чудо чойгиршуда;

– анборхои ашёи хом, нимтайёр ва махсулоти тайёр;

– системахои иншооти тозакуни, канализатсияи саноати, обтаъминкунии гардиши;

-кубурхои технологи ва иншооти дигари таркиби объектхои технологи ва дар тавозуни корхонахо карордошта;

– зарфхои тачхизоти технологии зери фишор коркунанда, контейнерхо, балонхо, зарфхои маводи хатарноки кимиёвњ;

– корхонахо, иншоот, сеххо, китъахои истехсоли гилхок (гудозиш ва калтсинатсия дар заводхои алюминий), алюминий (аз чумла электролизи алюминий, флотатсия ва регенератсияи криолит, софкунии барѕњ ва хлоркунии алюминий, рехтагари), сурма, симоб, металлхои сиёх, хокахои металлии алюминий ва дигар металлхои ранга;

– системахо ва дастгоххои газтозакуни, чангдоракхои аспиратсиони ва шамолдихи дар хамаи истехсолоти дар боло зикршуда;

– Їузъу томІои хадамоти азгазнаЇотдиІњ, дастаІои ихтиёрии азгазнаЇотдиІњ;

– истехсолоти хўрокаи омехта, орд, сабўс, кунчора, равганхо, сумалаки чав, биною иншоот ва тачхизоте, ки бо онхо вобастагии технологи доранд;

– чараёни кабул, коркард ва нигохдории галладона дар элеваторхо ва бинохо, иншоот ва тачхизоте, ки бо ин чараён вобастагии технологи доранд;

– наклиёти рохи охан дар бобати риоякунии коидахои кашондани моддахои захрнок, махсулоти дорои хавфи таркишу сўхтан;

– бакайдгирии эъломияи бехатарии саноатии иншооти истехсолии хатарнок.

23. Нозироти давлатии назорати саноати кимиё ва металлурги дигар тибки конунгузории Чумхурии Точикистон дигар корхоро барои таъмини бехатарии саноати ичро мекунад.

6. Назорати газ

24. Нозироти давлатии назорати газ фаъолияташро чиІати риояиконунхо, санадхои меъёрии хукукии амалкунанда оид ба бехатарии саноати дар иншооти истехсолии хатарнок ба рох мемонад, аз чумла инхоро назорат мекунад:

– фаъолияти шахсони хукуки ва вокеи оид ба лоихакаши, сохтмон ва истифодабарии шабакахои зеризамини ва рўизаминии газ ва иншооти гази, нуктахо ва дастгоххои газтаксимкуни, нуктахои газпуркуни ва истгоххои газпуркунии автомобили, дастгоххои газии гурўхии зарфи ва дастгоххои баллонии гази моеъ, газгузаронакхо ва тачхизоти гази корхона, чамъият ва ташкилотхои саноати, аграри, коммунали, ки аз газгузаронакхои магистрали, шахри ва дастгоххои гази моеъ (пропан, бутан) газ мегиранд, ба гайр аз дастгоххои газистифодабарии сайёр, агрегатхо ва тачхизоти гази бинохои истикомати ва иншооти коммунали – маиши, ки дар онхо танхо асбобхои гази-маиши васл карда шудаанд;

– кубурхои газгузаронии магистрали, кубурхои гази шахрхо, чамоатхо, дехахои ахолинишин ва иншооти онхо, истгоххои газтаксимкуни;

– зарфхои зери фишор коркунанда, ки барои нигохдори ва кашондани гази табии ва моеъ таъин шудаанд;

– корхонахо, ташкилотхои махсуси васлкуни, озмоиш, ташхис, танзими тачхизоти гази, санчиши техникии баллонхои гази, дастгоххои газистифодабаранда ва дигар корхонахое, ки газ истифода мебаранд.

25. Нозироти давлатии назорати газ:

– кашонидани гази моеъро дар каламрави чумхури, ки тавассути наклиёти рохи охан ва автомобили ворид мешавад, назорат мекунад;

– дар кабул ва ба истифода додани кубурхои газгузари фишорашон гуногун ва иншооти онхо иштирок менамояд;

– барои пайваст намудани таЇІизоти газњ дар наѕлиёти автомобилњ иЇозат медиІад;

– эъломияхои бехатарии саноатии иншооти истехсолии хатарнокро дар сохаи истифодаи газ ба кайд мегирад;

– ба ташкилотхои истифодабарандаи иншооти сохаи газ чихати рафъи вайронкунихои ошкоршудаи талаботи бехатарии саноати нишондодхо медихад;

– дар доираи ваколатхои худ оид ба бехатарии саноати, аз чумла зарурати гузаронидани ташхиси бехатарии саноатии иншооти хатарнок дар сохаи истифодаи газ нишондодхо медихад;

– тахияи коидахои бехатарии саноати дар сохаи газро ба танзим медарорад;

– дар гузаронидани тафтишоти сабабхои садама ва ходисахои нохуш дар корхона ва иншооти газистифодабаранда иштирок менамояд;

– шахсони дар вайронкунии талаботи бехатарии саноати хангоми истифода дар сохаи газ гунахгорро тибки тартиби мукаррарнамудаи конунгузории Чумхурии Точикистон ба чавобгарии маъмури мекашад, инчунин барои ба чавобгарии чинояти кашидани шахсони зикршуда хуччатхоро ба макомоти хифзи хукук мефиристад.

26. Нозироти давлати фаъолияти дигареро, ки конунгузории чории Чумхурии Точикистон барои таъмини бехатарии саноати пешбини намудааст, анчом медихад.

7. Назорат дар сохаи омузиши геологии каъри замин

27. Фаъолияти шахсони хукуки ва вокеи, ки ба лоихакаши, гузаронидани корхои минтакави, аксбардории геологи, кофтукови, иктишофи ва дигар корхои омўзиши геологии каъри замин машгуланд, аз чониби кормандони Нозироти давлатии назорати геологи назорат бурда мешаванд.
28. Нозироти давлати инчунин корхои зеринро ичро менамояд:

– вазорату идорахо, корхонахо ва дигар истифодабарандагони каъри заминро, новобаста аз шакли моликияташон, ки ба омўзиши геологи машгуланд, назорат мекунад;

– корхои геофизикии сахрои ва тадкикоти истихрочии геофизикии чоххо (бо корхои паррондан ва таркиши) дар конхои нафт, газ, конденсати газ, ангишт, накбхои кўхии зеризамини ва кушода;

– корхои ёрирасоние, ки бевосита дар объектхои пармакунњ, истихрочи нафту газ, ангишт, хатхои геофизики гузаронида мешаванд.

– риояи Конуни Чумхурии Точикистон “Дар бораи сарватхои зеризамини”, коидахо, меъёрхо, стандартхо ва ичрои шартхои ичозатномаро дар каламрави Чумхурии Точикистон назорат мекунад;

– тартиб додани лоихахои корхои чустучўи ва иктишофи геологиро мархила ба мархила (чустучўи ва иктишофи), инчунин ичроиши пурраи хар як лоихаро назорат мекунад;

– назорати ташкили дурусти корхои иктишофии ва сари ваѕт пешниход намудани хисоботхои корхои геологи ва истифодаи дурусти захирахоро таъмин менамояд;

– ичозатномахои омўзиши геологиро дар Фехристи ягонаи давлати ба кайд мегирад;

– шахсони хукуки ва вокеиро, ки ба лоихакаши, гузаронидани корхои минтакавии чустучўи, аксбардори, чустучўи баходихи, чустучўи дакик, иктишофи баходихии дакик ва иктишофи давраи истихроч дар худуди китъаи геологи барои омўзиши геологии канданихои фоиданоки сахт, нафту газ, обхои зеризаминњ, чашмахои шифобахш, лоихои табобати, обхои минералњ, гармчашмахо ва дигар корхои геологии ба канданихои фоиданок мансубиятнадошта машгуланд, назорат мекунад;

– дар корхонахои бо омўзиши геологи машгулбуда, новобаста аз намуди канданихои фоиданок, чараёни сохтмони иншооти зеризамини, накбхо ва корхои сохтмониро назорат мебарад;

– дар кори комиссияи давлатии захирахо дар вакти баррасии хисоботхо дар бораи конхое, ки аз мархилахои омўзиши геологи гузаштаанд, иштирок менамояд;

– нигохдоштани накбхои иктишофи кўхи, чоххои пармакуни, хуччатхои геологи, махакгирии химиявии геологии чинсхои кўхи, намунахои керни, моддахои такроран тахѕиѕшавандаи канданихои фоиданоке, ки дар оянда барои омўзиши геологи лозиманд ва корхоеро, ки ба истихрочи конхои фоиданок мансубият надоранд, назорат мебарад.

8. Назорати иншооти истехсолии хатарнок

29. Нозироти давлатии назорати иншооти истехсолии хатарнок:

– иншооти истехсолии хатарнокро тибки тартиби мукарраргардида дар Фехристи давлатии иншооти истехсолии хатарнок ба кайд мегирад;

– иншооти истехсолии хатарнокро назорат мекунад;

– дар доираи ваколатхои худ оид ба бехатарии саноатии бинохо ва иншооти хатарнок нишондодхо медихад;

– ба ташкилотхои истифодабарандаи иншооти истехсоли хатарнок оид ба катъи корхое, ки бо вайронкунии коидаю меъёрхои бехатарии саноати пеш бурда мешаванд, нишондодхо медихад.

30. Нозироти давлати фаъолияти дигареро, ки конунгузории чории Чумхурии Точикистон барои таъмини бехатарии саноати пешбини намудааст, анчом медихад.